Ahbaplık (Özet) : Ahbaplık, her şeyden önce bir düzen demektir. Ancak hukukun öngördüğü düzen, fiilen gerçeklesevinçli bir düzen değildir. Ahbaplık, toplum içre insanoğluın fiilen nite davrandıklarını değil, nite davranmaları gerektiğini gösterir. Ahbaplık, namına uyulmak ve uygulanmak bâtınin vardır. Adalet değeri dolayısıyla, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene terk etmek, toplumsal dirimın gerçekleşmesini hazırlamak gerek. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Ahbaplık düzeni, doğduğu andan itibaren ferdin karşısına ikrar edilmesi ve uyulması gereken, muhakkak rast kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kabil, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle toplum içre insanoğluın seçenek ve davranışlarının hukuk kurallarına uymaması, her zaman mümkündür. “İşte hukuk, sima davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir tip, bir bütündür.” İnsan-sima, sima-natür ilişkilerinin insanlığın ortak çıkarı ve huzuru bâtınin evrensel ilkelerle güvence altına kırmızıınmasıdır. Ahbaplık, insaniyet seviyesi bâtınin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine biryoğun düşünce ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, klas çıkarları, toplum sözleşmesi, natür ve insanoğlu olarak tamlayan mezheplerdir. Ahbaplık Nedir Ahbaplık, toplumun genel menfaatini yahut fertlerin ve toplumun ortak iyiliğini hazırlamak maksadıyla konulmuş olan ve kamu gücüyle desteklenen kaide, gerçek ve kanunların bütünüdür. Henüz geniş bir tanımıyla hukuk, adalete yönelmiş toplumsal yaşfakat düzenidir. Ahbaplık Söz Anlamı Ahbaplık kelimesi Arapça “gerçek” kökünden gelir ve gerçek kelimesinin çoğkebir olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Gündüz feneriçda “gerçek” kelimesinin çoğkebir “ah’kak”tır. Türk Kıstak Kurumu’na göre hukuk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yapmış oldurım zorlaü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” mealı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet mealında da kullanılır. Yöntem Anlamı Ahbaplık dönemden döneme değiştiği bâtınin hala doyurucu bir tanım konstrüksiyonlamamıştır. Kant “Ahbaplıkçular hala hukukun tanımını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok ikrar edilen tanımı ise: “Makul bir zamanda makul bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması talih zoruna (müeyyide) ilişkilanmış kurallar bütünüdür.” Ilmî bir disiplin olarak hukuk, kendi içre ana olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun kişiler arası ilişkileri iş düz kısmına Özel Ahbaplık, kişiler ile talih yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Kamu Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Ahbaplık, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna yanıt Anayasa Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku kamu hukukunun esaslıca zir dallarıdır. Ahbaplık Kuralları ve Özellikleri Hukuku özge toplumu regülatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik talih aracılığıyla güvenceye kırmızıınmış ve cebri yapmış oldurımlara iye olmasıdır. Ahbaplık kuralları sima davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun kırat yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde benzeri nitelikteki kül durumlarda uygulanması sağlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Ahbaplık düzında yapmış oldurım kamu gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek bâtınin kullanılır. Ahbaplık düzenini sağlamayı ve korumayı fakatçlayan yapmış oldurımlar gene hukuk düzeninin öngördüğü şekilde yerine getirilir. Maddi ve manevi yapmış oldurımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yapmış oldurımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken manevi yapmış oldurımlar bu durumları karışmak bâtınin kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, hapis ve nakit cezaları; kanunuesasi hukukunda siyasetten men, kazanç mantinota; vergi hukukunda vergi ve kaçakçılık cezaları kabil başka hukuk dallarında başka yapmış oldurımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile dayalı çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; şuuri bir irade olarak gkalıntı kuramlar, irade dışı olarak gkalıntı kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazenlar felsefik değil ortaya konduğu devrin problemlerını çözmek yahut politik mezhepleri hukuk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali doğruluk olan hukuk, genel olarak şu şekilde tanımlanabilir: “Ahbaplık, adalete yönelmiş toplumsal bir yaşfakat düzenidir.” Bu tanımdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu yerine getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, teamül yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun toplumsal dirimı düzenleyip insanoğluın amerikan barış ve emniyet içre bir arada yaşamalarını sağlamaktır. 2. Teamül Yarar (Içtimai İhtiyaçların Içinlanması) Hukukun teamül amacını, toplumsal gerçeklik belirler. Ahbaplık bu fonksiyonu ile toplum içre yaşayan insanoğluın, birbirleri ile tasarlamak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanın konstrüksiyonsından meydana gelen gereksinimlerinı karşılamaya çkırmızıışır. Ahbaplık bu fonksiyonu ile mevlit, tezevvüç, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir hukuk düzeni dirimın ana gerçeklerini görmezden gelemez. Ahbaplık düzeni, insanın natürel konstrüksiyonsına ve bundan sonra mevrut gereksinimlerine yaraşıklı edinmek zorundadır. Ahbaplık önemli ölçüde, ekonomik gerçeklere de vabestedır; ekonomik yoksulluklara uymalı ve onları karşılamalıdır. 3. Adalet Ahbaplık bu fonksiyonu ile makul bir kodifikasyon altına aldığı içtimai ihtiyaçları, özü salt bir müsavat düşüncesi olan doğruluk ölçüsüne vurarak başlıca kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kısaca tanımıyla doğruluk, “bir müsavat düşüncesi”dir. “Adalet, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) edinmek üzere dü başka anlamda kullanılır. Adalet gerçekte ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, fazilet, fazilet mealında kişisel bir özelliği deyimler. Erkek her zaman haklı olana yönelir, her insana kendine düşeni bayılmak yolunda sabah akşam ve değalışverişmez bir çaba gösterir. İşte bu seçenek ve çabayı gösteren doğruluk, özne (süje) ile dayalı oluşundan ötürü öznel (sübjektif) doğruluk olarak nitelenir. Bir fazilet olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir doğruluk mefhumı vardır. Nesnel doğruluk, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin somut durumlarda gerçekleştireceği bağlantı biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte hukuk düzında hukuki kırat olarak kelam konusu olan doğruluk de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü hukuk, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve alacaklanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Topluluk bâtınindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini bâtınermiş kurallar külü olarak hukuk, bu değerlendirmelerde doğruluk ölçüsünü kullandığı ve kullanıvermek yerinde bulunmuş olduğuna göre, adaletin böylecene, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Ahbaplık normlarında doğruluk acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Bulunan hukuk ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü doğruluk mefhumı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün hukuk sistemine ve sistemlerine hükümran mevcut, nesnel ve salt bir kırat niteliğindeki adalettir. Ahbaplık bir toplum düzenini bâtınerir. Hukukun varlık sebebi de adalettir; lazım bulunan düzeni savunmak, gerekse onu değalışveriştirmeyi meşrulaştırmak bâtınin her zaman adalete esasvurulur. Nesnel ve kanun üstü doğruluk hukukta karşımıza yerleşmiş hukuk düzenlerinin birincil örneği, olması gereken hukuk mealında hukuk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile doğruluk, bulunan hukuk düzenlerinin namına yaraşıklı olup olmadığı açısından bir kırat ve istimara ölçüsü olur. Gene bu özelliği ile doğruluk, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun görüntülemek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile pozitif ve aksi karşılıklı ilişkilerde mevcut bu üç fonksiyon istikrar içre olduklarında, adil bir hukuk düzeninin gerçekleşmesi sağlanır. Olağan olarak bütün hukuk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak hukuk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem toplumsal yaşfakat uyacak, hem de bu toplumsal dirimın amerikan barış içre sürebilmesi bâtınin bir düzen görünümünü sağlamaya çkırmızıışacaktır.